menu

CZARNOGÓRA

MONTENEGRO

CRNA GORA

(c.d.)

1 Durmitor, Zabjak, Dol.Tary, Herceg Novi, Boka Kotorska, Risan, Perast, Dobrota, Kotor, Sv.Stefan, Budwa, Mon.Piva, Mon.Ostrog
2 Stari Bar, Plav, Prokletije, Berane, Duklja, Ulcinj, Mon.Moracza
    płaskorzeźba w drewnie      

 

STARI BAR

Średniowieczne miasto, częściowo zrujnowane i opuszczone, stanowi jeden z najbardziej romantycznych, bałkańskich obiektów zabytkowych. Położony jest na południu kraju w odległości kilku km od wybrzeża na zboczu górskim, naturalnie obronnym. Zwany „Stari” dla odróżnienia od nowego miasta portowego Bar.

W jego długiej historii najważniejszy okres to XI-XVI w. gdy Bar uniezależnił się od słowiańskiej Dukji, oparł potędze Bizancjum i od poł. XV w. znalazł się w kręgu wpływów Wenecji. Bar był jednym z największych miast-państw nad Adriatykiem, miał swój herb, flagę i bił własne monety. Turcy opanowali Bar w 1571r. i pozostał w ich rękach do 1878 r. Właśnie wtedy w czasie wyzwalania doznał poważnych zniszczeń gdy czarnogórska artyleria bombardowała miasto. Ostatecznie trzęsienie ziemi w 1979 r. spowodowało definitywne jego opuszczenie.

Stari Bar otoczony wysokimi murami z basztami posiadał ponad 600 budynków w tym 17 kościołów, kilka pałaców. W najwyższej partii zbocza mieściła się twierdza, doskonale zachowana, jeszcze dziś jej potężne bastiony z otworami strzelnic budzą grozę.

Niżej widoczne są mury pałaców, domów, kilku kościołów po części odnowionych, ruiny katedry niegdyś przebudowanej na meczet i wieży zegarowej. Zarys ulic, placów jest jeszcze czytelny, budowle miejskie pochodzące z różnych okresów prezentują styl romański, gotycki, renesansowy a także turecki.

Wszystkie budynki są w różnym stopniu w ruinie, planowana jest częściowa odbudowa aby Stari Bar stał się jeszcze bardziej atrakcyjnym „muzeum” na wolnym powietrzu.
Naprzeciw parkingu mieści się bazar gdzie można nabyć ciekawe „starocie” a przy uliczce prowadzącej wzdłuż murów do bramy miejskiej są bary i sklepy z pamiątkami.

   

PLAV

Dość duże miasteczko znajduje się na południowo-wschodnim krańcu kraju, u podnóża gór Prokletije, nad jeziorem Plavskim (Niebieskim), w dawnym tureckim regionie Sandżak, który obejmował część aktualnej Albanii, południowej Serbi i północnej Czarnogóry. Obecnie także większość jego mieszkańców stanowią wyznawcy islamu.

Na górce, przy skrzyżowaniu ulic stoi niewielki, drewniany meczet „carski”, pochodzi z 1471 r. ale obecny wygląd otrzymał w XVIII w. jest też nowy, murowany duży meczet „Sułtański”  z 1909 r.

W mieście i okolicy zachowało się wiele drewnianych meczetów o specyficznej architekturze: drewniano-murowane, nakryte czterospadowym dachem z drewnianymi, cienkimi minaretami wystającymi prosto z dachu. Ich minarety ozdobione są deszczułkami układanymi w jodełkę i opasane na górze wiankiem ozdobnych, drewnianych płaskorzeźb, wśród których zawsze jest półksiężyc z gwiazdą. Obok mają fontanny do ablucji też pod stożkowymi daszkami. Meczety te pochodzą z XVII-XVIII w.

Kule Redżepagica, 3-piętrowa, murowana, masywna wieża mieszkalna pochodzi z 1671 r.,  nadwieszony drewniany balkon dodano później. Służyła celom obronnym a także pokreślała znaczenie i prestiż rodziny właściciela.

Typowe wiejskie obejście w okolicach Plav

Plav posiada hotel, mały kamping, biuro informacji turystycznej i wszelką dobrze rozwiniętą infrastrukturę.

   

PROKLETIJE - GÓRY PRZEKLĘTE

Masyw górski położony na terenie trzech państw: Albanii, Czarnogóry i Kosova.
Najwyższym szczytem jest Maja Jezierce o wysokości 2694 m.npm. położony w Albanii. W granicach Czarnogóry, w jej południowo-wschodniej części  znajduje się fragment Prokletija.
Góry Przeklęte zostały wypiętrzone przez fałdowania alpejskie a ich powierzchnię ukształtowały lodowce. Zbudowane są z twardych piaskowców i łupków oraz skał wapienych w których występują zjawiska krasowe: jaskinie, wywierzyska. Górskie strumienie tworzą okresowe jeziorka.

W najwyższą partię gór wcinają się dwie malownicze doliny; Grbaje i Ropojana ciągnące się południkowo. Z nich prowadzą znakowane szlaki poprzez ostro nachylone zbocza na skaliste, poszczerbione i trudno dostępne szczyty oferujące wspaniałe widoki.

Doliny porastają drzewa liściaste, jodły i sosny, trochę wyżej na nagie szczyty wspina się kosówka.

Niewielkie miasteczko Gusinje położone u wylotu dolin zapewnia skromne, niezbędne zaopatrzenie wzdłuż paru uliczek; piekarnia, masarnia, różne sklepy, kilka barów, restauracji i cotygodniowy targ.

Większe potrzeby zaspokoić można w Plav, oddalonym o 13 km.

W dolinie Grbaje przy restauracji są domki z pokojami do wynajęcia oraz pole namiotowe. Pozostałe udogonienia dla turystów są w trakcie organizacji.

restauracja i pole namiotowe w dolinie Grbaje wywierzysko Savino Oko w dolinie Ropojana
   

BERANE

Miasto we wschodniej części kraju, nad rzeką Lim. Niedaleko szerokiej aleji spacerowej z wieloma barami, kawiarniami i eleganckimi sklepami mieści się muzeum rzeki Lim „Polimskij muzej” a przy głównym placu pomnik poległych w wojnie 1990-1999.

Na zachodnim przedmieściu Berane znajduje się monastyr Djurdjevi Stupovi (św.Jerzego) wybudowany w XII w. i rozbudowany staraniem dynastii Nemanja. Po zrujnowaniu przez Turków w XVII w. pozostała z niego tylko cerkiew o ciekawym rozwiązaniu architektonicznym, niedawno odbudowana.

Mimo ze budowla pozostała przez 300 lat bez dachu zachowały się fragmenty fresków. Pomieszczenia dla mnichów są współczesne, urządzono też zgrabne ujęcie wody z mozaiką.

Cerkiew wpisana jest na listę zabytków kultury światowej Unesco.

 

 

Prokletje :
Maja Jezierce (2694 m)
 najwyższy-leży w Albanii
Zla Kolata (2535 m)
Maja Rosit (2524 m)
Karanfil (2490 m) 
Trojan (2190 m)
Očnjak (2185 m)
Juzni Vrh Bora (2149 m)
Vrh Bora (2106 m)
Szuplja Vrata (2090 m)
Popadija (2057 m)
Talijanka (2057 m)
Prevoj (2010 m)
Jagnjiczar (1985 m)
Voluśnica (1795 m) 

 

 

DUKLJA (DIOCLEA)

Ruiny antycznego miasta znajdują się 3 km na północ od stolicy. Dojazd z centrum Podgoricy: starą, asfaltową drogą wyjazdową na pn-zach w kierunku Spuż, Daniłovgrad, na przedmieściach z niską, luźną zabudową skręcić w prawo za drogowskazem na Rogami, przejechać przez rzekę i tory kolejowe. Dalej drogą przez rowninę aż po prawej widać ruiny dawnych murów obronnych a po lewej - metalowe ogrodzenie terenu wykopalisk.

Duklja powstała w I w. n.e. z fundacji  imperatora Dioklecjana, pochodzącego z sąsiedniej Dalmacji. Była wielkim i bogatym miastem, mieszkało w nim 8 - 10 tys. Osób. W V w. zburzyli je Ostrogoci a potem silne trzęsienie ziemi. W VII w. po okresie rekonstrukcji najechali je Słowianie i miasto z całym regionem znalazło się pod wpływami bizantyjskimi i w wirze walk rodowych lokalnych książąt. W XI w. weszło w skład państwa serbskiego Nemanjiczów. Losy Duklji były zmienne zależnie od wojen regionalnych dynastii aż do całkowitej utraty znaczenia regionu i upadku miasta w okresie najazdu tureckiego.

Teren dawnej Dioclei zajmuje ogromny, płaski teren i rozciąga się szeroko wokół aż po wzgórza, jeszcze nie został całkowicie przebadany.

Pozostałości  murów na poziomie przyziemia otaczają wielki czworobok forum, wokół leżą masywne, rzeźbione fragmenty kolumn, kapiteli, fryzów, kasetonów. Wzdłuż jednego boku widać zarysy portyków, w innym rogu ruiny późniejszej bazyliki. Doskonale widoczny jest system przeprowadzenia wody kamiennymi kanałami.

 

Życie pirata

W 17-tym wieku za cichym przyzwoleniem sułana tureckiego Ulcinj był siedliskiem kilkuset piratów morskich pochodzących z Algerii, Malty, Tunisu. Napadali na statki wzdłuż całego wybrzeża, najbardziej ucierpiała flota wenecka a miasta broniły się wznosząc grube mury.

Do najbardziej groźnych zaliczano braci Karamindżoja i Ali Hodża ale najsłynniejszym był Liko Cena. Nie przepuścił żadnej okazji, atakował wszystkie statki handlowe a nawet całe flotylle.
Legenda głosi, że pewnego razu Liko Cena z podległymi mu piratami zaatakował i zatopił statek z pielgrzymami udającymi się do Mekki. To oburzyło sułtana, który obiecał nagrodę za schwytanie pirata. W tym czasie na morzu pojawi1 się inny groźny pirat grecki Lambro (Aralampija). Sułtan również obiecał nagrodę za jego głowę. Czas płynął a obaj piraci byli nieuchwytni. Wtedy sułtan zawiadomił Liko Cena że daruje mu winy jeżeli złapie Lambro. Legenda nie mówi czy podobną propozycję dostał też Lambro. Podobno Liko Cena zabił w pojedynku Lambro za co sułtan w nagrodę nadał mu tytuł kapitana.


Zdarzało się że piraci atakowali i rabowali statki wiozące czarnych niewolników. W rezultacie jeszcze w końcu 19 wieku rejestr miejski zanotował 100 osób o czarnej skórze żyjących w Ulcinj.

Odkrywka wymaga jeszcze wielu lat badań.

   

ULCINJ (ULQIN)

Najbardziej południowe miasto Czarnogóry położone nad półkolistą zatoką z piaszczystą plażą obramowaną skałami. Na tej zachodniej, wyższej usadowiła się cytadela ze starszą częścią miasta.

Ulcinj ma długą historię, założony przez Greków, podbity przez Rzymian, opanowany przez Bizancjum, Wenecjan, w XVI w.dostał się pod panowanie tureckie i stal się portem pirackim na długie lata.

O trwałych tradycjach islamu świadczą widoczne wokół minarety meczetów i ubiory części mieszkanców.

Cytadela i stare miasto otoczone szarymi, potężnymi murami pełne wąskich uliczek, zachowało budynki romańskie, gotyckie i renesansowe oraz konstrukcje tureckie. Zatoki i dolnego miasta strzeże wysoka baszta Balśića. Dolne miasto też posiada stare kamienice ze sklepikami i barami atrakcyjnymi dla licznych turystów.

W okolicy znajdują się jeszcze inne piaszczyste plaże, mniej zatłoczone.

   

MORAČA monastyr

Jeden z najważniejszych średniowiecznych obiektów zabytkowych kraju. Znajduje się w dolinie rzeki Moracza niedaleko Kolasina.Wysoki mur z przyległymi zabudowaniami dla mnichów otacza zespół klasztorny, pośrodku wznosi się biała, wysoka cerkiew z 1252 r. fundacji króla Stefana z serbskiej dynasii Nemanjić. Jednonawowa z małym transeptem, dużym narteksem, absydą i kaplicą zwieńczona jest okrągłą wieżyczką.

Wnętrze pokrywały w XIII w. piękne freski z których przetrwały tylko fragmenty w kaplicy. Większość fresków zachowanych  do dziś pomimo zniszczeń w czasie najazdu tureckiego pochodzi głównie z XVI w. Dały one początek stylowi malarskiemu „moracza” o miękkich konturach postaci i naturalnej kolorystyce. Cennym zabytkiem jest ikonostas wyrzeźbiony w drzewie orzechowym bogato dekorowany i wypełniony licznymi ikonami.

Obok jest jeszcze mała cerkiew św. Mikołaja z XVII w. również pokryta freskami.
Na terenie klasztoru znajduje się grobowiec jego fundatora.

   

 

menu     page précédente